28 Oct Igualdade no emprego en Vigo: participación das mulleres

BRELA-Gal

Igualdade no emprego en Vigo: participación das mulleres

En Vigo as mulleres participan menos no emprego que os homes. Aínda que existen tendencias cara á igualdade no emprego nos sectores Servizos, Industria e Agricultura e Pesca, persiste unha segregación que supón unha forma de discriminación das mulleres no acceso a un posto de traballo. Son algúns resultados do Programa de investigación BRELA-Gal, realizado pola Fundación Matrix, Investigación y Desarrollo Sostenible con apoio do Concello de Vigo. Dispoñer deste coñecemento é esencial para facer visible esta realidade e promover a igualdade laboral e a inserción das mulleres no mercado de traballo.

 

A Fundación Matrix realiza o Programa BRELA-Galicia (BRELA-Gal), que impulsa o coñecemento e difusión dá desigualdade de xénero no ámbito laboral e os seus factores subxacentes a nivel local na Comunidade Autónoma de Galicia.

Promover a igualdade no ámbito laboral é un obxectivo beneficioso para toda a poboación. As empresas con máis igualdade son máis competitivas. Os territorios con máis igualdade son máis competitivos, e proclives a un maior desenvolvemento económico. A Concellería de Igualdade dá Administración municipal de Vigo, consciente da importancia de coñecer a situación das mulleres no ámbito laboral, promove o Programa BRELA-Gal no ámbito de Vigo para obter unha radiografía actual e das tendencias de utilidade para a sensibilización social. É unha iniciativa de investigación pioneira e piloto.

O Concello de Vigo favorece así a progresiva diminución da segregación horizontal no mercado de traballo, potenciando a diversificación das opcións profesionais das mulleres e a igualdade no acceso ao emprego.

Durante o Foro de Igualdade da Confederación de Empresarios de Pontevedra (CEP) celebrado en Vigo en outubro de 2022, a Conselleira de Promoción do Emprego e Igualdade, María Jesús Lorenzana, afirmou que “a igualdade laboral é un dereito que choca coas cifras e estatísticas”, recoñecendo a necesidade de concienciación “no camiño que temos que seguir” e que impulsa o Goberno de Galicia.

A discriminación indirecta por razón de sexo no acceso ao mercado laboral expresa a miúdo unha situación máis desfavorable para mulleres. Resulta dunha menor participación no emprego ou unha segregación a determinadas ocupacións ou sectores de actividade, por exemplo.

Necesitamos coñecer a desigualdade de xénero no ámbito laboral para realizar unha diagnose fundamentada. En realidade, é insuficiente o coñecemento e a comprensión cuantitativa da desigualdade laboral e a posible discriminación das mulleres no acceso ao emprego en Vigo. Esta desigualdade é descoñecida pola sociedade, as empresas e as Administracións Públicas (AAPP) responsables de impulsar o emprego da muller e reducir as brechas de xénero.

Exponse a continuación unha selección dos resultados do Programa BRELA-Gal en Vigo e ilústranse con indicadores e datos. É unha radiografía dunha realidade moi relevante en Vigo, que pode estar condicionada parcialmente por varias circunstancias socio-laborais, socio-demográficas e culturais, entre outros condicionantes da demanda do mercado laboral no municipio máis poboado de Galicia e o décimo cuarto de España. Como centro dunha área metropolitana que inclúe outros 13 municipios, conta con importantes infraestruturas, institucións e unha economía diversificada propia de áreas de predomino urbano.

A fonte de datos do mercado laboral é o SEPE (Servizo Público de Emprego Estatal). Corresponde ao conxunto total dos contratos laborais subscritos en Vigo, preto dun millón e medio no período 2010 a 2021.

Estes resultados complementan os expostos no artigo ‘Igualdade no emprego en Vigo: brechas de xénero’.

 

Desigualdade no emprego

O benestar das familias e social de Vigo depende da creación de novos empregos e a súa calidade. Máis emprego é máis ingresos na poboación en idade laboral. Máis persoas ocupadas significa máis inclusión social. Máis emprego feminino significa máis igualdade de xénero.

Figura 1. Distribución por sexos do novo emprego total en Vigo en 2021.

 

En 2021 realizáronse uns 140.000 contratos en Vigo, o 92% de duración temporal, unha cifra similar en ambos os sexos. Con todo, do total de contratos, o 44% corresponde a mulleres (Figura 1). Esta pequena desigualdade entre sexos de 12 puntos porcentuais, tradúcese en que acceden a un novo emprego unhas 18.000 mulleres menos que homes. Esta realidade é similar á de España, e a nivel nacional supón uns dous millóns menos de contratos de mulleres que de homes ao ano.

 

Desigualdade no emprego por sectores

O resultado da desigualdade xeral no conxunto do emprego non representa de forma idónea a realidade, xa que poden existir diferenzas moi acentuadas entre sexos na participación dos novos empregos por sectores económicos. Existe segregación ocupacional horizontal no novo emprego?

Para identificar a posible desigualdade de xénero no emprego calculouse o mesmo índice de participación das mulleres na contratación para cada sector económico en 2021 (Figura 2).

Figura 2. Participación das mulleres no emprego por sectores económicos en Vigo en 2021.

 

A desigualdade de xénero no mercado laboral vigués é variable segundo o tipo de sector económico, segundo evidencian as diferenzas na proporción de contratos de mulleres.

A Educación, Sanidade, Comercio e Hostalería son actividades económicas que forman parte do puxante sector económico Servizos, entre outras, creador de preto do 80% do emprego total en Vigo. En concreto, en 2021 asináronse máis de 110.000 contratos neste sector. Pois ben, existe case igualdade na contratación en Servizos, aínda que en 2021 os homes subscribiron uns 4.000 contratos máis que as mulleres.

Con todo, a desigualdade de xénero no novo emprego na Industria é destacable, pois só un de cada tres contratos corresponde a mulleres. A desigualdade é aínda máis acentuada en Agricultura e pesca, un de cada cinco empregos é para mulleres. A desigualdade no acceso ao emprego é extrema en Construción: só o 6% dos novos contratos corresponde a mulleres.

A realidade de 2021 reflicte tendencias temporais de cambio da igualdade de xénero no emprego en Vigo? A Figura 3 despexa dúbidas.

Figura 3. Evolución da participación das mulleres no emprego por sectores económicos en Vigo.

 

O sector Servizos mostra desde 2010 unha lenta tendencia de redución da porcentaxe de mulleres nos novos contratos, desde un 55% ao 48%. É unha tendencia de cambio cara á igualdade entre sexos. Parece unha boa noticia, con todo, de persistir a tendencia, pasariamos a un predominio masculino.

Que sucede nos demais sectores económicos que contratan a menos mulleres que homes? A igualdade de xénero tamén mellora. Aínda que é positivo o recorte de seis puntos, é unha mellora insuficiente, xa que aínda faltan 20 puntos para alcanzar a igualdade no emprego no sector industrial.

 

O sector Primario (Agricultura e pesca), cunha participación de mulleres no emprego de case o 5% en 2010, dá un salto cuantitativo de redución da desigualdade na contratación feminina en 2015, chegando a un de cada cinco contratos de mulleres en 2021.

Pola contra, a Construción mantén conxelada a extrema desigualdade na participación das mulleres no novo emprego, ao redor do 5% desde 2010.

Por tanto, o acceso ao emprego das mulleres segue dependendo do sector económico, ademais de producirse menos contratos de mulleres que de homes. Persiste segregación ocupacional en ao redor da quinta parte do novo emprego en Vigo.

 

Segregación sectorial das mulleres

Outra forma de expresar a desigualdade de xénero no emprego é cuantificar a representación feminina. A infrarrepresentación ou sobrerrepresentación feminina no emprego de diferentes sectores económicos, é dicir, a importancia relativa da súa participación no emprego sectorial respecto ao emprego total, permite visualizar con claridade as diferenzas de segregación ocupacional horizontal por sexos (Figura 4). Represéntanse ambos os sexos para facilitar a comparación.

Figura 4. Índice de representación do emprego total de 2021 por sectores económicos de Vigo. Indícase o valor de cada sexo para visualizar os contrastes.

 

É evidente unha segregación sectorial no novo emprego xerado en Vigo. Podemos destacar que é lixeira no sector Servizos, onde existe unha pequena sobrerrepresentación feminina. Isto indica unha proporción de emprego de mulleres lixeiramente superior ao emprego do conxunto de sectores. A segregación ocupacional apréciase na moderada infrarrepresentación feminina no emprego na Industria, máis acentuada en Agricultura e Pesca, e extrema en Construción. O contrario sucede, obviamente, no emprego masculino, cunha lixeira infrarrepresentación en Servizos e unha sobrerrepresentación moderada en Industria, alta en Agricultura e Pesca, e extrema en Construción.

Noutras palabras, as mulleres acceden ao emprego cunha intensidade relativa lixeiramente maior que os homes no sector Servizos, mentres que nos demais sectores o seu acceso relativo ao emprego é máis desfavorable que o dos homes.

A realidade descrita no emprego total é coincidente coa existente nos contratos de duración temporal. Con todo, se consideramos os contratos indefinidos observamos dúas variacións relevantes. Por unha banda, acentúase a segregación en dous sectores, Servizos e Industria. Nas mulleres, a sobrerrepresentación do emprego indefinido é superior á sobrerrepresentación do emprego temporal en Servizos. Con todo, nas mulleres a infrarrepresentación do emprego indefinido é máis intensa que a infrarrepresentación do emprego temporal na Industria. Por outra banda, a infrarrepresentación feminina é extremadamente baixa en Agricultura e pesca.

Dito doutro xeito, as mulleres acceden ao emprego indefinido cunha intensidade relativa lixeiramente maior que os homes no sector Servizos, mentres que nos demais sectores o seu acceso relativo ao emprego indefinido é máis desfavorable que o dos homes, en especial en Agricultura e pesca.

Os indicadores de desigualdade no acceso ao emprego do conxunto de contratos e dalgúns sectores expresan que, en xeral, aínda se mantén unha lixeira discriminación indirecta das mulleres e unha segregación horizontal no mercado de traballo de Vigo, pero cunha situación e tendencia probablemente máis favorable que outros municipios.

Non pode descartarse a contribución positiva da concienciación social e do compromiso do empresariado coa igualdade laboral. Probablemente os estereotipos e roles de xénero son tamén algúns factores culturais da sociedade viguesa subxacentes. Outros factores socioeconómicos ligados ao diferente dinamismo na contratación sectorial, poden explicar a desigualdade e tendencias de mellora detectadas.

Estes resultados subliñan a importancia de coñecer e profundar na realidade local da igualdade laboral, concienciar ás empresas, AAPP e sociedade. Unha diagnose adecuada da igualdade no emprego é fundamental para as políticas públicas. É coherente coa atribución de competencias en materia de promoción da igualdade de oportunidades que ostenta o Concello de Vigo e a oportunidade de cooperar coa Xunta de Galicia e a Deputación Provincial de Pontevedra no desenvolvemento das políticas públicas de emprego.

 

Mtr. Cristina Pereira, Investigadora da Fundación Matrix

Mtr. Miguel Oujo, Investigador da Fundación Matrix

Dr. Javier Montalvo, Profesor de Ecoloxía da Universidad de Vigo y Director da Fundación Matrix

Artigo divulgativo do Programa de investigación BRELA-Gal desenvolto en Vigo no marco de subvencións da Concellería de Igualdade do Concello de Vigo, e do Programa INVESTIGO, vinculado ao Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia da Xunta de Galicia financiado pola Unión Europea – Next Generation EU, realizado pola Fundación Matrix, Investigación y Desarrollo Sostenible.

Igualdade no emprego en Vigo: brechas de xénero

 

Sin Comentarios

Publica un comentario

Este sitio usa Akismet para reducir el spam. Aprende cómo se procesan los datos de tus comentarios.

Este sitio web utiliza cookies para que usted tenga la mejor experiencia de usuario. Si continúa navegando está dando su consentimiento para la aceptación de las mencionadas cookies y la aceptación de nuestra política de cookies, clicar el enlace para mayor información.

ACEPTAR
Aviso de cookies